طرح کتاب های دردسترس (Free-Access Books)  

 

مقدمه: 

 

 

 

کتابهای بسیاری در هر موضوع تخصصی به زبان انگلیسی تالیف و در اختیار خوانندگان قرار گرفته است و بخاطر اینکه زبان علمی در جهان انگلیسی است بسادگی فروش می رود و ویرایش های جدید آن منطبق با تغییر سریع تکنولوژی و علوم به بازار می آیند و مورد استفاده علاقه مندان قرار می گیرد در حالی که با توجه به اندک بودن فارسی زبانان نگارش یا ترجمه کتب تخصصی بعلت داشتن مخاطب خاص با توجه به عدم فروششان بسادگی انتشار نمی یابد و ناشران رغبتی به انتشار چنین کتاب‌هایی ندارند.

 

 

 

                                                                                      

 

 

و معمولا بعضی از نویسندگان و مترجمین بعلت مسائل معنوی با هزینه شخصی اقدام به انتشار این گونه کتب می کنند. اما پدیده ای که در گام بعد مشاهده می شود این است که این گونه نویسندگان و مترجمین نیز بخاطر فروش نرفتن کامل کتاب رغبتی به تجدید چاپ با ویرایشی منطبق با تغییر و تحول کنونی دانش ندارند و مشاهده می شود در موضوعی کتابی چاپ شده، چندین سال از انتشارش گذشته اما هنوز ویرایش جدید آن منتشر نشده در حالی که مشابه انگلیسی این کتاب چندین بار ویرایش و تجدید چاپ شده و مطالبش کاملا بروز و جدید است.

 

 

در حالی که دیگر نویسندگان و محققین نیز با توجه به وجود کتابی در یک زمینه و تخصص خاص رغبتی به نگارش کتاب در آن زمینه حتی با رویکرد متفاوت با توجه به مشکلات فوق الذکر ندارند. اگر کتابی در موضوع خاصی تدوین شده باشد و دارای اشکالات زیادی باشد، اساتید دیگر محیط را چندان مناسب برای تالیف و انتشار کتبی با مطالب مفیدتر در موضوع مرتبط تدوین نماید مشاهده نمی کنند.

 بمنظور نشر بیشتر کتب تخصصی و ویرایش آنها همگام با رشد دانش (ترغیب نویسندگان به تالیف کتب دانشگاهی) و همچنین کاهش هزینه¬های دانشجو ( ترغیب دانشجویان به مطالعه و تحقیق و بروز شدن اطلاعاتشان) طرح اجرای کتابهای دسترس آزاد پیشنهاد شد. که برای اولین بار در ایران مطرح و ارائه گردید. 

 

روند چاپ کتابهای دردسترس (Free-Access Book) ؟
وقتی کتابی توسط هیئت علمی تالیف یا ترجمه می گردد، پس از ارزیابی علمی کتاب توسط چند داور دانشگاهی و تایید محتوای علمی و لزوم انتشار آن و پس از طی روند کامل مراحل مربوط نشر کتاب ( ویرایش، صفحه آرایی، طراحی جلد، گرفتن مجوز ارشاد و شابک)، پس از تایید نهایی مبنی بر چاپ کتاب با آرم دانشگاه، بجای اینکه کتاب ارزیابی شده بصورت کاغذی توسط ناشران چاپ گردد. دانشگاه پاداش مالی و امتیاز پژوهشی برای نویسنده در نظر گرفته و در سایت دانشگاه در قسمتی مخصوص مربوط به کتاب های تالیفی تحت نظر دانشگاه بصورت فایل PDF قرار خواهد گرفت بطوری که خوانندگان علاقه مند خواهند توانست آن را بطور رایگان و براحتی دانلود نموده، در صورت تمایل پرینت کاغذی تهیه نمایند.

                                                                                            

 

 

 

 

از طرفی در قسمت دانلود مربوط به کتاب قسمتی قرار دارد که هر خواننده اگر مایل باشد می تواند مطالبی را بارگذاری یا پیام هایی را درج نماید تا در صورت لزوم حتی به کتاب اضافه شود. اما اضافه شدن مطلب مستقیما به کتاب اعمال نخواهد شد، بلکه نویسنده هر کتاب با داشتن حساب کاربری که از طرف دانشگاه دریافت می نماید می تواند وارد پیام های دریافتی شده، پس از دریافت مطالب جدید، نظرات خوانندگان و مطالبی که خود ممکن است جمع آوری کرده باشد و مفید تلقی کند هر شش ماه یا سه ماه به کتاب اضافه نموده، کتابی با ویرایش جدید بصورت PDF روی سایت بارگذاری نماید.

 

چنین سبکی در بعضی از نرم افزارها که به نرم افزارهای Free source متداول است که باعث رشد سریع نرم افزار می شود.
بنابراین، پیش بینی می شود که مطالب کتابها بسرعت رشد کرده به صورت کتاب های جامع در هر زمینه تبدیل گردند.

 

 

مزایا احتمالی:
1- ترغیب نویسندگان و اساتید به انتشار کتب تخصصی با مخاطبین خاص و محدود.
2- امکان استفاده بسیاری از دانشجویان از مطالب علمی بروز در هر زمینه حتی بسیار تخصصی (چون دانشجویان وقتی یک کتاب مرتبط با درسی را تهیه می نمایند، حتی اگر تحقیقی نیز به عهده بگیرند بعلت قیمت زیاد کتاب ها به سراغ کتاب های مشابه نخواهند رفت، در حالی که کتابخانه‌ها هم چندان از نظر خرید کتب های فارسی تخصصی جدید که در دانشگاههای مختلف تدوین می گردد چندان غنی نیستند. از طرفی کتابهایی که منطبق با تحولات روز دانش نباشد پاسخ گوی نیاز جاری دانشجو نخواهد بود)
3- ارتقاء مطالب کتاب بطور پیوسته توسط نویسنده ( هزینه چاپ کاغذی وجود ندارد و لازم نیست مانند کتبی که چاپ می شود منتظر فروش کامل کتاب باشد).
4- ارتقاء مطالب کتاب بطور پیوسته با همکاری و استفاده از نظرات اساتید و دانشجویانی که کتاب را مطالعه می کنند که منجر به رفع سریع عیب¬ها و کاملترشدن مطالب کتاب شود و ارتباط بیشتر بین خواننده و نویسنده برقرار می شود.


طرح کتاب های دردسترس (Free-Access Books) در واقع دانش و تجربه ای است که اساتید به جامعه دانشگاهی کشور هدیه می دهند.